شناسایی ژن مقاومت به ویروس Y در ژنوتیپ های سیب زمینی (Solanum tuberosum L) و ارتباط آن با عملکرد غده قابل فروش

ژن Rysto که منشأ آن گونه وحشی Solanum stoloniferum است و موجب ایمنی به ویروس Yی سیب­زمینی می ­شود در 21 کلون و رقم (ژنوتیپ) سیب ­زمینی شناسایی شد و ژنوتیپ­ ها از لحاظ برخی صفات زراعی بررسی شدند. برای شناسایی این ژن مقاومت و عملکرد غده ژنوتیپ ­ها، پنج آزمایش اجرا شدند. در آزمایش اول 320 ژنوتیپ در مزرعه کشت شدند و براساس علایم ظاهری بیماری (با مشاهده علایم موزائیک در برگ­ ها) تعداد 55 کلون و رقم که فاقد علایم قابل رؤیت بیماری بودند از بین آنها انتخاب و سالم ­سازی شدند. در آزمایش دوم 55 ژنوتیپ مذکور در گلدان ­های 20 سانتی­ متری در شرایط 25-15 درجه سلسیوس در سه تکرار در گلخانه همراه با شاهد حساس دزیره کشت گردیدند. پس از پنج هفته برگ­ های ژنوتیپ­ های سیب­ زمینی، با شیره گیاه توتون که آلودگی آنها به PVYNTN قبلاً محرز شده بود تلقیح و 48 ساعت بعد عمل تلقیح تکرار شد. چهار هفته بعد ضمن یادداشت­برداری علایم بیماری، آلودگی آنها از طریق آزمون الایزا بررسی و 23 ژنوتیپ که فاقد علامت بیماری بودند و نتیجه آزمون الایزای آنها منفی بود به عنوان مقاوم انتخاب شدند. در آزمایش سوم 23 ژنوتیپ در سه تکرار در گلخانه کشت گردیدند و عمل آلوده ­سازی آنها از طریق پیوند جوانه­ های جوان توتون آلوده به PVY صورت گرفت و 23 ژنوتیپ که در آزمون الایزا در هیچ یک از تکرارها آلودگی نشان ندادند به عنوان مقاوم منظور گردیدند. در آزمایش چهارم کلون­های مقاوم با استفاده از نشانگر DNAی STM0003 برای حضور ژن Rysto بررسی گردیدند و نهایتاً چهار رقم (جلی، سانته، وایت­لیدی، ساوالان) و 19 کلون پیشرفته سیب­ زمینی به عنوان مقاوم و حامل ژن Rysto  شناسایی شدند. در آزمایش پنجم عملکرد غده قابل فروش ارقام و کلون­ های مقاوم به ویروس Y در شـرایط مزرعه­ ای بررسی و در نهایت کلون 8-397009 به­ عنوان کلون پرمحصول و مقاوم به بیماری ویروس Y انتخاب گردید. همچنین، این کلون دارای صفات کیفی مناسب از جمله شکل غده تخم­ مرغی مایل به گرد، غده­ های با اندازه یکنواخت، طول استولون کوتاه، رنگ گوشت زرد روشن، رنگ پوست زرد، درصد ماده خشک غده خوب، بافت گوشت غده نسبتاً نرم (چند منظوره) و عمق چشم غده سطحی بود.